For ever young
Niemand wil het zijn, maar iedereen wil het worden: oud. De weg er naartoe gaan we (bijna) allemaal. Hoe die weg verloopt is onzeker, maar zeker is dat je daar zelf behoorlijk veel invloed op kunt uitoefenen. Omdat we liever niet nadenken over oud worden, denken we ook te weinig na over de route waarop we dit succesvol kunt doen. Als jij dat zo wilt houden moet je niet doorlezen. Maar omdat we met z’n allen steeds ouder worden en we ook langer moeten doorwerken is het wellicht zinvol om dat toch een keer te doen…
Het verouderingsproces
Het verouderingsproces is uitvoerig bestudeerd. Universiteiten in vooral de USA zijn serieus bezig om de code te kraken en het (schier) eeuwige leven op te zoeken. Dat gaat erg moeilijk worden, want onze veroudering is in het DNA verankerd. Bij iedereen worden de chromosomen door telomeren beschermd, maar deze nemen af in het proces van celdeling. Uiteindelijk gaan cellen niet meer delen, zodat de functie van organen minder worden of er helemaal mee ophouden. Ook onderdelen van de cel; de energielichaampjes (mitochondriën, waarvan veel in de spiercellen aanwezig) houden er in het leven steeds meer mee op.
Mensen zijn geprogrammeerd om ongeveer 90 jaar te worden. Maar lang daarvoor al -vanaf ca 30 jaar- is het proces van celdeling en -daarmee- herstel van lichaamscellen al minder aan het worden. Ook processen in de hersens worden vanaf die leeftijd al minder. Dat we (gemiddeld!) toch steeds ouder worden komt vooral doordat we inmiddels onder meer veel bloedrukpillen, cholesterolremmers en insuline gebruiken en we ook kankercellen steeds beter kunnen bestrijden. De ‘bijprodukten’ van ouder worden kunnen we nu dus (een tijdje) tegenhouden, het verouderen zelf niet.
Er kunnen (andere) genetische processen zijn die maken dat je dat op natuurlijke wijze niet haalt óf juist veel ouder wordt. Mensen verschillen. Het verouderingsproces van cellen, spieren en de hersens worden ook sterk beïnvloed door de leefstijl.
Succesvol ouder worden
Met succesvol ouder worden bedoel ik een manier van ouder worden waarbij je op een bepaald moment in je leven al anticipeert op dit ouder worden en wel zodanig dat je de processen die horen bij het ouder worden gaat vertragen of de nadelen daarvan sterk gaat verminderen. Dit anticiperen doe je door je leefstijl aan te passen in goed onderbouwde stappen, waarbij je ook veel aandacht besteed aan de mentale en emotionele aspecten. Het is een positieve manier van omgaan met rijpen…
Het succes zit in zelftevredenheid en kleine veranderingen die meteen al kunnen optreden, maar zeker ook in de veel grotere mogelijkheden die je krijgt tot ver na je pensioenleeftijd.
Uiteraard kun je nog steeds gelukkig ouder worden als je niet anticipeert; velen gingen je voor. Het stappenplan dat ik voorsta (zie verder) behelst ook een afweging van voor- en nadelen.
Leefstijl aanpassen
Met eten, drinken, roken en bewegen bepaal je je leefstijl. Een gezonde leefstijl is natuurlijk goed voor iedere leeftijd. Een slechte leefstijl heeft invloed op de cellen en versterkt het verouderingsproces (minder celdelingen etc). Eigenlijk is het jammer dat je lichaam op de leeftijd dat de meeste mensen beginnen met slechte gewoontes hier nog een redelijke buffer tegen heeft. Merk je eenmaal de gevolgen (30+) dan is het een stuk lastiger om je gewoontes te veranderen. Daarnaast is ons brein -door honderdduizenden jaren overleven in de wildernis- geprogrammeerd om calorierijk voedsel lekker te vinden en zorgvuldig om te gaan met energie (lui-zijn is dan goed). Ook die hindernis moet je overwinnen om in deze tijd van calorie-overvloed en gemakstransport toch te werken aan gezonder ouder worden.
Succesvol ouder worden in stappen
Het goede nieuws is dat je op iedere leeftijd kunt beginnen met een betere leefstijl met positieve gevolgen. Het minder goede nieuws is dat je waarschijnlijk gewoontes moet gaan veranderen en (de meeste) mensen zijn daar slecht in; zeker als dat tegen je natuur ingaat. Als jij je inderdaad aangesproken voelt door het idee van succesvol ouder worden zul je derhalve een aantal stappen moeten doorlopen.
Stap 1: Begin met het bepalen van het ‘waarom’. Waarom wil je graag succesvol ouder worden? Welke voordelen zitten daar voor jou aan, zodanig dat je daar veel voor opzij wilt zetten? Bepaal hier vooral de waardes die positief en blijvend zijn (dus niet: ik wil minder pijn hebben). En maakt het persoonlijk (‘ik wil actieve vakanties blijven houden’) en niet te algemeen (‘het is gezond om meer te bewegen’)
Stap 2: Verander je omgeving: richt de omgeving zo in dat je actiever kunt zijn en minder in verleiding komt. De meest drastische stap is om ergens in een grot te gaan leven , maar iets minder drastisch kan ook wel. Bekijk Netflix vanaf een hometrainer, parkeer je auto verder van huis, zorg dat je vaak de trap op en af moet..
Stap 3: Verander je ‘mindset’; je zult wellicht (definitief!) afscheid moeten nemen van bepaald voedsel (en drinken) en gedrag. Ook de onrust in je hoofd hierover, of onrust over het leven in het algemeen, kun je leren verminderen.
Stap 4: Train je spieren en je uithoudingsvermogen en stimuleer lenigheid een paar keer per week. Al je spieren en botten, maar ook je brein en vrijwel alle organen hebben het nodig om regelmatig uitgedaagd te worden. Rust roest. Maar overdrijven is ook een vak…
Stap 5: Eet gezond en blijf dit doen (op een paar feestdagen na). Vooral suiker, zoet-produkten (glucose-fructosesiroop!) en zout moet je de oorlog verklaren en vetten deels. . Groente, sla en fruit moeten juist dagelijks in fikse getale genuttigd worden. Zorg dat je hier goed op kauwt.
Stap 6: Indien nodig: begrijp de klachten waar je al last van hebt of die je kunt verwachten en kijk of je hier zelf iets tegen kunt doen, voordat je terugvalt op medicatie of een ingreep.
Ondersteuning met online programma
Beweging.TV wil de theoretische en practische begeleiding geven aan mensen die succesvol ouder willen worden. Aan bod komen dan alle 6 de genoemde stappen. We gaan dus aandacht besteden aan: -motivatie en de belangrijkste waardes in je leven (we zetten motivatietechnieken in zoals in dit artikel wordt besproken) , -aan bewegen met oefeningen (balanstraining!), maar ook door meer beweging in je dagelijks leven te stoppen, – aan voeding en vasten, -aan positief denken en aan het omgaan met veel voorkomende aandoeningen. Denk hierbij aan:
- Houdingsverandering
- Sneller moe worden
- Arthrose en stijfheid
- Slaapproblemen en spanningen
- Hoge bloeddruk
- Evenwicht-verstoringen
Maar het programma is vooral een stimulans tot positief leven omdat je gestimuleerd gaat worden nu al je mogelijkheden op je 70ste, 80ste of zelfs je 90ste te vergroten. Het programma ‘Succesvol ouder worden’ is gebaseerd op een Harvard Medical School-rapport
Toets eens in hoeverre jij nu al werkt aan een gezonde toekomst en laat ons weten of je interesse hebt in zo’n online programma:
Jip Driehuizen