Aandacht voor massage

 Wil je de massage-lessen kunnen volgen? Schrijf je dan in voor de proefmaand (zonder automatische verlenging)

Massage lijkt weliswaar populair, maar wordt in ons Calvinistische landje toch nog zwaar onderschat; veel fysiotherapeuten vinden massage maar minderwaardig. Manuele therapie, acupunctuur of ‘dry needling’ worden hoger ingeschaald. Mijn inziens ten onrechte. Ook zijn we nog niet erg bereid om er zelf geld in te investeren, behalve incidenteel. Verder zijn er veel schimmige zaakjes waar je ‘massage’ kunt krijgen; bijna in iedere buurt, wat de reputatie van de massage niet ten goede komt. Maar er is ook goed aanbod wat integer is en erg ontspannen en nuttig kan zijn.

Waarom massage?

Als je op het goede moment de goede massage krijgt kan dit zeer gunstige effecten hebben. Bewezen zijn een sneller herstel na inspanning, spierontspanning, verbetering van huid-, spier- en bindweefsel-doorbloeding (bindweefsels zitten in alles organen), maar ook een verlaging van de hartslag en de bloeddruk, verbetering van de ademhaling, de slaap en het warmer worden van voeten en handen. Tenslotte zijn er duidelijke ‘psychische’ effecten zoals het (veel) rustiger worden, vermindering van angst en somberheid en verbetering van het eigenwaarde-gevoel

Soorten en technieken

Er zijn meer soorten massage met meer pretenties dan ik hier kan behandelen. Deze leverancier van massagetafels en -stoelen geeft een alleraardigst overzicht. Op een paar uitzonderingen na gaat het in mijn verhaal en in onze filmpjes vooral over wat je zou kunnen noemen traditioneel westerse massages, in het genoemde overzicht aangeduid als ‘Zweedsemassage’, aangevuld met Triggerpoint-aanpak.

Qua technieken kun je grofweg onderscheid maken tussen oppervlakkige technieken (wrijven of strijken, rollen, kloppen) en diepe technieken zoals knedingen, compressie, fricties en drukpuntmassages. Doorgaans zijn de oppervlakkige technieken gericht op de huid en het onderhuidse bindweefsel (met zintuigen en zenuwen) en de diepe technieken op de spieren en pezen. De effecten van deze technieken lopen nogal door elkaar. Bij echt hinderlijke spier- of peesklachten heb je meestal diepere technieken nodig, die eigenlijk alleen gegeven kunnen worden door mensen met opleiding en ervaring. Maar toch wagen we ons aan enige filmpjes waarmee je knedingen en triggerpointsmassages kunt oefenen.

Wat gebeurt er tijdens een massage?

Tijdens een massage wordt natuurlijk om te beginnen de huid gestimuleerd en dat kan al enorm veel effecten hebben. Los van het direct stimuleren van de opperhuid (stimuleren van celaanmaak en doorbloeding) zitten er enorm veel zintuigen in de huid die reflexen veroorzaken. Deze (druk-, tast-, pijn- en temperatuur-) zintuigen zijn via zenuwen verbonden met andere zenuwen van en naar andere delen van de huid, maar ook met de bloedvaten (huid wordt rood!), spieren, organen, het zenuwstelsel en uiteindelijk de hersenen. Je voelt waar en op welke wijze je aangeraakt wordt. De wijze van masseren bepaald hierdoor ook sterk het effect.

De huidstimulatie veroorzaakt dus vaatverwijding waardoor afvalstoffen beter worden afgevoerd en de stofwisseling wordt gestimuleerd. Bij diepere technieken gebeurt hetzelfde met de spieren, pezen en peesplaten. De weefsels kunnen hierdoor ook zachter worden.

Verder komen er stofjes vrij, meest neurotransmitters, die verantwoordelijk zijn voor de ervaren psychische effecten. Denk aan serotonine (‘prethormoon’), oxitocine (‘vriendschaps’- of ‘hechtingshormoon’) en endorfines (pijnstilling). Stresshormonen worden juist beter afgevoerd (adrenaline, cortisol).

De prikkeling van de spieren, op de juiste wijze, geeft naast lokale effecten een enorme stimulans van het zenuwstelsel. Ook een spier zit barstensvol zintuigen. Hierdoor neemt zelfs je lichaamsbewustzijn toe en kun je sneller herstellen na een breuk o.i.d., maar ook sneller ontspannen. Je ontwikkelt meer gevoel voor je spieren en de spierspanning; ook, of juist, ten tijde van emotionele hoogspanning.

Het is daarom mijn stelling dat eigenlijk iedere massage by nature ook een ‘holistische’ of ‘spirituele’ ervaring kan zijn.

Drukpuntmassages of Triggerpointmassages (diepe technieken!) richten zich op specifieke plekken in een spier of het spierbindweefsel. Meestal juist ook de plekken waar de spier verbinding maakt met de zenuw. Het helpt goed bij veel pijnsyndromen door de combinatie van de zenuwprikkeling, reflexen via de spierzintuigen en stimulans van de lokale doorbloeding (zoals bij RSI of spanningshoofdpijn)

Wetenschap rond massage

Massage is vaak gericht op de spieren en het is dan ook niet zo gek dat je hier de meeste effecten mag verwachten. Er is bijvoorbeeld uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten op de ervaren spierspanning van Traditionele Thaise Massage die heel positief bleek. TTM lijkt een beetje op ondersteunde yoga. Het blijkt ook goed te kunnen helpen bij chronische rugpijn.

Ook bij fibromyalgie (een vorm van spierreuma, waar de traditionele geneesmethoden nog niet echt vat op hebben) werkt massage pijnstillend. Aan de andere kant werkt het goed tegen spierpijn én verbeterd ook die sportprestatie.

Ook de aanpak van spierknopen ofwel Myofaciale Triggerpoints is ruimschoots bewezen.

Er zijn inmiddels veel goede onderzoeken die het positieve effect van massage bij rugklachten demonstreren. Ook als deze klachten chronisch zijn

Onverwachte voordelen van regelmatige massage

Massage geeft niet alleen een lichamelijke opkikker, maar ook psychologisch. Het kan somberheid verminderen en een rol spelen bij het verminderen van angst. Dit laatste werkt het beste als er tijdens de massage niet gesproken wordt.

Er is ook bewijs dat ‘gewone’ massage heilzaam zijn bij het verminderen van de bloeddruk en het verbeteren van de alertheid en concentratie op het werk en tevens een vermindering geeft van stressgevoel. Werkplek-massages betalen zich derhalve ruimschoots terug!

Oefen zelf het doen van massages

Al met al mag je concluderen dat goed gedoseerde massages met afwisseling van oppervlakkige en diepe technieken een zeer ontspannende ervaring kan zijn en zeker zal bijdragen aan stressvermindering en -naar verluid- beter werkt als ontspanningsoefeningen. De effecten van een massage worden wel versterkt door het doen van relaxatie-training. Sowieso heeft een massage op langere termijn weining zin als je ook niet op andere manieren je spieren onderhoud (rekken, versterken, vaardigheden, ontspannen). Een goede massage zou gemiddeld niet meer moeten kosten als € 1,- per minuut. Maar je kunt het ook zelf leren!

Zie massage-oefenfilms hieronder. Voordat je aan de opbouwmassages begint raad ik je aan eerst de instructiefilms te doorlopen:

Verder:

Wil je de massage-lessen kunnen volgen? Schrijf je dan in voor de proefmaand (zonder automatische verlenging)